Sunday, April 27, 2008

خبرهاي مهمي در راه است

خبرهاي مهمي در راه است
مقامات بلندپايه امنيتي روسيه و سعودي و المالکي راهي تهران
- دوشنبه 9 اردیبهشت 1387 [2008.04.28]
‏‏حميد احدي ‏
يک هفته بعد از رزمايش بزرگ نظامي آمريکا در خليج فارس که به طور مشترک با امارات و چند کشور ديگر ‏عربي صورت گرفت، و همزمان با تحول بزرگي در نزديک شدن سوريه به اسرائيل که ايران را از تنها متحد ‏منطقه اي خود محروم مي دارد، حضور ناگهاني دبير شوراي امنيت ملي روسيه در تهران و همزمان با آن سفر ‏نخست وزير عراق و يک مقام عالي امنيتي سعودي براي گفتگو با مقامات ايراني نشان مي دهد که فعل و انفعالاتي ‏جدي در شرف انجام است که احتمالا تغيير سياست هاي جمهوري اسلامي رامي طلبد. ‏
اين تحولات در زماني صورت مي گيرد که بيش ترين فشارهاي بين المللي بر اقتصاد و سياست خارجي کشور ‏وارد مي شود و ديگر پنهان کردني نيست که قطعنامه سوم شوراي امنيت که تهران آن را ورق پاره خواند گام به ‏گام توسط کشورهاي مختلف دنيا اجرا مي شود.‏
هفته گذشته و همزمان با روزهائي که تهران از نزديک شدن مذاکرات و توافق هاي سوريه و اسرائيل به نقطه ‏پاياني با خبر شد، بانک هاي ژاپني نيز به جمع تحريم کنندگان ايران پيوستند. خروج چين از پروژه جاده سوم ‏شمال قطعي شد، محموله تازه هسته اي ايران در مرز آذربايجان توسط مرزبانان آن کشور متوقف گرديد، و ‏حملات لفظي آمريکائي ها شدت گرفت؛ تا جائي که هيلاري کلينتون نامزد رياست جمهوري آمريکا از احتمال ‏حمله به ايران در صورت حمله به اسرائيل خبر داد؛ و در حالي که تهران مقدمات يک برنامه تبليغاتي براي ‏امضاي قرارداد فروش گاز به هند را فراهم مي کرد که قرار بود در جريان سفر محمود احمدي نژاد به دهلي نو ‏امضا شود، آشکار شد که هندي ها با امضاي قرارداد با ترکمنستان به خواست آمريکا تن داده و از قرار دادخط ‏لوله صلح با ايران و فوايد آن چشم پوشيده اند.‏
‎‎سوريه و اسرائيل‎‎
مهم ترين تحول روي داده حل مشکلات سوريه با اسرائيل است که در يک روند ساکت يک ساله بيش تر توسط ‏آلمان دنبال شد اما در نهايت آلمان ها آن را در بغل استانبول مهم ترين متحد خود در منطقه گذاشتند تا هم اعتباري ‏به دولت اردوغان داده باشند هم سوريه بتواند ادعا کند که روند دوستي با ترکيه را دنبال مي کند. اين همان شکلي ‏است که براي گفتگوهاي جمهوري اسلامي با آمريکا طراحي شد که با پيشنهاد و ميانجي گري عراق صورت ‏گرفت.‏
اعلام گفتگوهاي دو کشور، توسط سوريه و يک هفته بعد از آنکه سفير آن کشور در آمريکا اعلام کرد سياست ‏هاي دمشق همه جا هم با تهران هماهنگ و يکسان نيست، به صورت معنادار و حساب شده اي بود. ‏
بشار اسد، رئيس جمهور سوريه، ضمن اعلام اين خبر بدون آنکه مانند دفعات پيش با آن مخالفت کند اظهار داشت ‏اسرائيل براي پس دادن بلندي هاي جولان بايد تضمين کتبي بدهد.‏
تحول معنا دار ديگر که نشان مي دهد براي اجراي اين طرح هماهنگي هاي وسيع تري صورت گرفته، انتشار فيلم ‏و اسناد مربوط به تاسيسات هسته اي سوريه است که در حمله سال قبل هواپيماهاي اسرائيلي ويران شد. عملي که ‏در زمان خود با تکذيب دولت دمشق روبرو شد. دمشق در آن دوران محل بمباران شده را يک انبار متروک ‏نظامي خواند و البته همزمان از اينکه اعراب از آن کشور در جريان تجاوز اسرائيل جانبداري نکرده بودند انتقاد ‏کرد.‏
هفته گذشته چند سناتور آمريکائي از اينکه دولت بوش در جريان حمله بمب افکن هاي اسرائيلي به تاسيسات هسته ‏اي سوريه آن را افشا نکرده انتقاد کرد در حالي که کارشناسان اعلام داشته اند که بي خبرگذاشتن افکارعمومي ‏جهان، مي تواند با توافق دمشق صورت گرفته باشد و بي تفاوتي نسبي آن کشور در جهت توجيه اين نکته باشد که ‏بر ادعاي اوليه خود در تکذيب بمباران تاسيسات هسته اي، باقي بماند.‏
بخش اول پيشنهادهاي گزارش هاميلتون ـ بيکر که دو سال پيش مامور بررسي پي آمدهاي جنگ عراق و سياست ‏هاي دولت بوش بعد از لشکرکشي به منطقه شدند، در بخش راه حل هاي خود، از جمله گفتگو با ايران و سوريه را ‏به دولت بوش در برداشت. کارشناسان معتقدند آن بخش از گزارش هاميلتون که مربوط به سوريه بود جلو رفته و ‏به نتيجه رسيده، و در نتيجه شش ماه بعد از بمباران تاسيسات هسته اي سوريه، آن کشور تفاهم خود را با تل آويو ‏بر سر تخليه جولان تائيد مي کند و براي آن تنها تعهد کتبي ـ و نه تخليه بي قيد و شرط چنان که در سال هاي حافظ ‏اسد معمول بود ـ را کافي مي شمارد. غربي ها ادعا مي کنند که به اين ترتيب دمشق دارد در جهتي مخالف با ‏سياست هاي ايران، متحدترين متحد منطقه اي آن کشور، به تحولي بزرگ تن مي دهد.‏
در آغاز هفته گذشته، سفير سوريه در آمريکا در مصاحبه اي با مجله معتبر نيوزويک، سياست هاي کشورش را ‏متفاوت از سياست هاي ايران خواند و اعلام داشت که در برخي مسائل با جمهوري اسلامي اختلاف دارد.‏عماد ‏‎ ‎مصطفي که سعي داشت گفته هايش به معناي تغيير سياست دمشق تلقي نشود با کلماتي حساب شده، ايران را ‏بهترين "دوست ممکن" سوريه دانست اما گفت دمشق سياست هايي‎ ‎مشابه ايران ندارد‎.‎
‎‎ديدار در تهران‎‎
در آخرين روز هفته به طور ناگهاني خبر سفر دبيرشوراي امنيت ملي روسيه در راس يک هياتي بلندپايه به ‏تهران توسط منابع خبري بين المللي اعلام شد. به دنبال آن خبرگزاري هاي ايراني هم خبر دادند که سوبولف در ‏اين سفر با سعيد جليلي دبير شوراي عالي گفتگو مي کند و با برخي از مقامات مهم ارشد کشور هم ملاقات هائي ‏خواهد داشت. اين سفر امروز دوشنبه آغاز مي شود و در مورد مدت آن و مقامات طرف گفتگوي‎ ‎سوبولوف خبري ‏منتشر نشده است.‏
درست همزمان با حضور سوبولف، سخنگوي وزارت خارجه جمهوري اسلامي هم اعلام كرد كه نوري المالكي ‏نخست وزير عراق به ايران سفر مي كند‎.‎‏ گرچه تاريخ اين سفر اعلام نشده اما گمان مي رود که اين سفر نيز ‏امروز آغاز شود.‏
روابط ايران با دولت المالکي در حساس ترين دوران خود به سر مي برد. آخرين تحول عراق که با درگيري ‏نيروهاي دولتي آن کشور با نيروهاي مقتدا صدر، متحد تندرو تهران صورت گرفت، عملا دولت المالکي را در ‏برابر تهران قرار داده که متهم است از نفوذ خود براي مهار کردن مقتدا استفاده نمي کند؛ ضمن آنکه به نظر ‏بعضي از مقامات عراقي، مقتدا از تهران دستور مي گيرد. کشف يک انبار اسلحه که به ادعاي آمريکائي ها به ‏تازگي از تهران براي تندروهاي آشوبگر عراقي فرستاده شده بعد تازه اين ماجراست که اعلام آن نشان مي دهد ‏دولت المالکي زير فشار شديد آمريکا قرار دارد که روابط خود با متحدتهراني اش راشفاف تر کند. ديگر اين سخن ‏که ما نمي خواهيم وجه المصالحه دعواي تهران و واشنگتن شويم از دهان دولتمردان عراق نمي افتد. آيا همين ‏موقعيت المالکي را وادار نکرده است که نقشي مانند دولت اردوغان بين ايران و آمريکا بازي کند؟ اما نه به ‏صورت وقت کشانه فعلي و گفتگوهائي بي ثمر، بلکه مذاکراتي رو در رو که بغداد مي تواند فقط نقش نماي بيروني ‏آن را بازي کند.‏
دولت ديگري که آماده است چنين نقشي بازي کند اما قبلا اصرار دارد که از رفتار ايراني ها تضمين داشته باشد ‏سعودي است که از جمله اخبار ديگر آن است که دبير شوراي امنيت آن کشور هم فردا به تهران سفر مي کند.‏معاون امنيتي وزير كشور که عملا همعرض دبير شوراي امنيت آن کشورست در حالي به تهران سفر مي کند که ‏روابط رياض با دو کشور شيعه چندان حسنه نيست و در تازه ترين اقدام ها پادشاهي سعودي حاضر به شرکت در ‏اجلاس سران عرب در دمشق نشد اما به پيشنهادش حمايت از ادعاي امارات در مورد سه جزيره دهانه هرمز در ‏سند پاياني اين اجلاس گذاشته شد.‏
‎‎واکنش اول‎‎
تهران در مقابل اين تحولات واکنشي نشان نداده و تنها کيهان روزنامه تندروي صبح تهران در گزارشي با عنوان ‏طعنه آميز "بازي سياسي" نوشته ناظران سياسي دچار شگفتي‎ ‎شدند كه چرا عالي ترين مقام سوري در شرايط ‏جاري موضوع ارتباط‎ ‎غيرمستقيم ميان طرفين را افشا كرد.‏
به نظر کيهان "گويا رئيس‎ ‎جمهوري سوريه قصد داشت با اين بيانات، پيامي را به هم پيمانان خود به شكل‎ ‎آرام ‏منتقل كند تا آنها آمادگي شنيدن خبرهاي بعدي را داشته باشند‎.‎‏"‏
در همين گزارش روزنامه کيهان پيامي را هم به عنوان "نظر يک کارشناس" منتقل کرده و نوشته: "آمريكا مي ‏داند كه‎ ‎سوريه هيچگاه منافع ملي خود را ناديده نمي گيرد و بنابراين، صلح بين رژيم‎ ‎صهيونيستي و سوريه، آن هم ‏پس از پيروزي هاي حزب الله در جنوب لبنان و موفقيت هاي سياسي و نظامي حماس در فلسطين، چندان دست ‏يافتني‎ ‎نيست"‏‎.‎

No comments: