Saturday, September 27, 2008

سازش آمريکا و روسيه در برابر ايران -تحليل کريستين ساينس مانيتور از مصلحت انديشي دو قدرت

سازش آمريکا و روسيه در برابر ايران
تحليل کريستين ساينس مانيتور از مصلحت انديشي دو قدرت - یکشنبه 7 مهر 1387 [2008.09.28]

هوارد لافرانچي ‏
ظاهراً نگراني ها درباره تضعيف رابطه آمريکا و روسيه با توافق غافلگير کننده روز جمعه بر سر قطعنامه ‏چهارم عليه ايران که تنها چند ساعت پيش از آن با بن بست روبرو شده بود، به کناري رانده شده است. ‏
آمريکا و روسيه هفته ها بود که بدنبال تجاوز ماه اوت مسکو به گرجستان با يکديگر مشاجره مي کردند. اين ‏کشمکش در هفته جاري نيز ادامه داشت تا اينکه رهبران دنيا براي گشايش مجمع عمومي ساليانه سازمان ملل در ‏نيويورک گرد هم آمدند. اما شواهدي که از بازيگران ديگر نظير ايران و کره شمالي در واکنش به اختلاف اين ‏دو قدرت به نمايش گذاشته شد، لزوم تمرکز واشنگتن و مسکو بر منافع مشترک را ايجاب مي کرد.‏
محتواي قطعنامه اي که به گفته ديپلمات هاي اروپائي احتمالاً روز جمعه به رأي گذاشته خواهد شد، کاملاً ‏مشخص نيست. اما انتظار نمي رود اين قطعنامه که مي بايست حمايت مسکو را هم همراه داشته باشد، شامل ‏هيچگونه تحريم جديدي شود. درعوض، تأکيدي بر الزام شوراي امنيت مبني بر پذيرش خواست جامعه بين المللي ‏از سوي ايران در توقف غني سازي اورانيوم خواهد بود. ‏
به اين ترتيب، اين قطعنامه در راستاي تلاش شوراي امنيت خواهد بود و اختلاف نظر اعضاء- خصوصاً ميان ‏آمريکا و روسيه- همکاري درباره ساير موضوعات را تحت الشعاع قرار نمي دهد.‏
بااينکه اين دو قدرت به اين نتيجه رسيده اند که توقف همکاري ها به نفع هيچکدام از آنها نيست، اقدامات روسيه ‏از توجه آن کشور به برخي يافته ها حکايت مي کند: اينکه دولت بوش احترامي براي آنها قائل نبوده، قسمت ‏اعظم مشکلات آمريکا به عملکرد خودشان باز مي گرد، و اينکه عجله اي براي کمک کردن به آمريکا وجود ‏ندارد.‏
نيکلاس گوسدوف استاد تصميمات امنيت ملي کالج نيروي دريائي آمريکا در نيوپورت، مي گويد: "روس ها مي ‏گويند شما دولت رفتني آمريکا هستيد، هيچ لزومي نمي بينيم به شما لطف بيشتري بکنيم. اقدام آنها در نيويورک، ‏دستاورد ديپلماتيک بزرگي براي دولت بوش بود."‏
کاندوليزا رايس وزيرخارجه آمريکا و سرگئي لاورف وزيرخارجه روسيه نيز چهارشنبه در حاشيه مجمع ‏عمومي سازمان ملل با يکديگر ديدار کردند و در زمينه رويکرد مصلحت انديشانه به روابط ميان دو کشور به ‏توافق رسيدند. به اين ترتيب، دو کشور مي بايست تلاش هاي ديپلماتيک خود را به پيشبرد موضوعات حائز ‏اهميت ديگر- نظير ايران و کره شمالي- معطوف کنند. ‏
اما مبادله سخنان "مؤدبانه" ميان دو کشور- تنها چند روز پس از آنکه دکتر رايس از آينده هولناک براي موقعيت ‏بين المللي روسيه در صورت ادامه اتخاذ موضع آن کشور درباره گرجستان خبر داده بود- نمي تواند به ابراز ‏اطمينان از بهبود روابط آن ها در آينده نزديک منجر شود. ‏
اين موضوع خصوصاً پس از معلق شدن نشست قدرت ها نمود پيدا کرد. ابتدا آمريکا از نشست وزاري ‏کشاورزي گروه جي-8 براي بررسي امنيت جهاني غذا کنار کشيد. سپس روسيه نشست وزاري خارجه شش ‏قدرت بزرگ را که شامل آمريکا و روسيه نيز مي شود و براي توقف برنامه غني سازي اورانيوم تلاش مي کند، ‏با وقفه روبرو کرد. ‏
به اعتقاد کارشناسان روابط آمريکا و روسيه، روند روابط دو کشور مي بايست موجب نگراني مقامات واشنگتن ‏شود.‏
چنتل دو يونگ اودرات، کارشناس روسيه و اروپاي مؤسسه صلح ايالات متحده در واشنگتن، مي گويد: "براي ‏آمريکا مهم است که مراقب مسائل استراتژيک عمده باشد، زيرا اين مسائل با کمترين غفلتي مي توانند دچار ‏مشکل شوند. جاي تعجب نيست اکنون کره شمالي و ايران مشغول انجام اين کارها هستند."‏
مقامات آمريکائي اصرار دارند نه رايس و نه دولت بوش مايل نيستند نگراني هاي عميق درباره رفتار روسيه با ‏گرجستان و ساير کشورهاي همسايه بر ساير مسائيل فيمابين اثر بگذارد. به گفته دنيل فريد، دستيار روابط ‏اروپاي وزارت خارجه ايالات متحده، درحاليکه اختلاف نظر ميان رايس و لاوروف در ديدار روز چهارشنبه ‏‏"کاملاً بارز" بود، اما "گفتگوهاي سازنده اي" نيز درباره ساير موضوعات از جمله ايران و کره شمالي ميان آن ‏دو صورت گرفت. ‏
ممکن است گزارش مقامات اروپائي از سازش احتمالي درباره قطعنامه چهارم عليه ايران تصادفي نباشد. اين ‏مقامات فهميده اند اختلافات آمريکا و روسيه بر ساير مسائل نيز تأثير بازدارنده دارد. اين مقامات اروپائي ‏خصوصاً در مورد ايران نگراني فزاينده اي از به درازا کشيدن اقدامات لازم و ايجاد فرصت براي اسرائيل در ‏حمله هوائي به تأسيسات هسته اي ايران دارند.‏
برنارد کوشنر وزيرخارجه فرانسه نيز وقتي به خبرنگاران گفت: "اوضاع در ايران به حدي جدي است که ما ‏نمي توانيم کار را متوقف کنيم"، بر همين موضوع صحه گذاشت. او پيش بيني کرد نشست اعضاي گروه شش ‏شامل – پنج عضو دائم شوراي امنيت بعلاوه آلمان- که مسأله ايران را در دست بررسي دارد، "به زودي" در ‏سطح پائينتري برگزار شود.‏
البته همه کشورها از انتخاب رويکرد مصلحت انديشانه آمريکا به روابط با روسيه که تصويري از منافع کلي تر ‏بر سر نگراني هاي منطقه اي را به نمايش مي گذارد، خوشحال نخواهند شد. خصوصاً متحدان آمريکا در آسياي ‏شرقي و ميانه ممکن است نرمش واشنگتن در قبال مسکو را به چشم عقب نشستن آمريکا از موضع خود در ‏پشتيباني از آنها نگاه کنند. ‏
با همه اين اوصاف، اظهارات هر دو کشور درباره منافع مشترک و نيز قطعنامه غافلگير کننده چهارم برعليه ‏ايران، از مداخله افراد معقول تر هر دو طرف براي همکاري بر روي واقعيت هاي جديد در روابط دو کشور ‏خبر مي دهد.‏
خانم اودرات مي گويد: "ما نمي توانيم خيلي فاصله ايجاد کنيم، زيرا در مورد برخي مسائل نظير اشاعه تسليحات ‏هسته اي، امنيت انرژي و حتي تغييرات آب و هوائي، به روسيه احتياج داريم."‏
منبع: کريستين ساينس مانيتور- 27 سپتامبر -2008 ‏

No comments: